Olejek jojoba -choć już sama nazwa wprowadza w błąd – bo to nie olejek, tylko płynny wosk, ponad dziesięć lat temu stał się nagle, ale na krótko, jedną z ulubionych substancji wzbogacających dodawanych do kosmetyków. Ponieważ jednej jego pozyskanie jest trudne i kosztowne, przetwarzanie niełatwe, a nowych odkryć kosmetycznych było coraz więcej, dziś olejek jojoba stosowany jest w koncernowych kosmetykach raczej niezbyt często. Często natomiast pojawia się w przepisach na najróżniejsze domowe kosmetyki. Poniżej możecie przeczytać o dobroczynnych właściwościach tego olejku i jego zastosowaniu w kosmetyce.

Drobiazgi „techniczne” i „technologiczne”

Olejek jojoba jest w temperaturze pokojowej płynną mieszaniną nienasyconych alkoholi, wody, cukrów, sporej ilości błonnika pokarmowego i niewielkiego dodatku kwasów tłuszczowych. Ponieważ tych ostatnich jest bardzo mało, olejek nie jełczeje i ma nieograniczoną datę ważności. Poniżej 8°C zestala się, a jeśli chodzi o podgrzewanie, to w przeciwieństwie do olejów roślinnych, wytrzymuje temperatury rzędu 300 stopni i nie traci przy tym swoich właściwości.

Olej jojoba pozyskuje się z owoców krzewu, który ma co najmniej dwa lata. Dopiero wtedy roślina zaczyna owocować, ale dość ubogo. Na zdjęciu powyżej możesz zobaczyć jak wyglądają owoce, z których pozyskuje się tej olej. Najwięcej owoców wydają drzewka w wieku 50-100 lat, a przez następny wiek znów niewiele. Nazwa łacińska, Simmondissia chinensis, mogłaby sugerować inne pochodzenie, ale drzewka pochodzą z obszaru kalifornijskich pustyń (zresztą pełna nazwa uwzględniająca również niższą jednostkę taksonomiczną to Simmondissia chinensis californica). Choć olejek jojoba nie jest strawny, pozostaje jadalny. Można go wykorzystać jako substytut oleju do smażenia, tym bardziej że doskonale ogranicza apetyt.

Olejek jojoba dla skóry

Olejek jojoba jest z wielu powodów cennym składnikiem kosmetyków. Warto tutaj przy okazji wyjaśnić jedną ważna kwestię: łój wydzielany przez ludzką skórę nie jest, jak się powszechnie uważa, mieszaniną tłuszczową. Zawiera wiele aminokwasów i ich pochodnych, wodę, nienasycone alkohole. Tłuszcze oczywiście również w tym składzie się pojawiają, ale przede wszystkim w roli rozpuszczalnika dla pozostałych substancji. Skład sebum i olejku jojoba jest więc w dużym zakresie podobny, a ich działanie zbliżone. Oznacza to, że stosowanie olejku jojoba na suchą cerę może pomóc ją znormalizować. Po pierwsze płynne woski tworzą cienką, delikatną, ale bardzo skuteczną barierę ochronną na powierzchni skóry, jednocześnie zapewniając dobrą drożność kanalików i ujść porów skóry, a po drugie, dzięki zawartości wielu cennych substancji odżywczych, kosmetyki z olejkiem jojoba mogą być kosmetycznymi suplementami dla skóry.

Jednak błędem byłoby stwierdzenie, że olejek jojoba jest dobry tylko dla cery suchej. Doskonale można go wykorzystać właśnie przy cerze tłustej – w skórze istnieje pewien mechanizm sprzężenia zwrotnego, który reguluje wydzielanie sebum do poziomu uznanego przez organizm za odpowiedni. Podstawienie w miejsce sebum oleju jojoba, który nie wywołuje jednocześnie zmian skórnych, a dodatkowo odżywia skórę, powoduje, że mechanizm ten nie do końca działa prawidłowo – rozpoznając olejek jojoba jako naturalne sebum, hamuje jego produkcję i wydzielanie. Regularne stosowanie kosmetyków z olejkiem jojoba powoduje, że skóra traci zdolność do nadprodukcji sebum, utrzymując ją na fizjologicznym poziomie, który nie stwarza ryzyka powstawania widocznych zmian skórnych.

Co ważne, olejek jojoba naturalnie ma pH zbliżone do odczynu powierzchni skóry, więc nie powoduje wystąpienia podrażnień. Dodatkowo dostarcza witaminy F, która jest skutecznym immunostymulatorem, co sprowadza się do uruchamiania i zwiększania skuteczności mechanizmów ochronnych skóry. Nawet cienka warstwa olejku jojoba ma pewne działanie ochronne względem promieniu ultrafioletowych. Wprawdzie jest to porównywalne z kremem z filtrem SPF=4-6, ale nawet taka wielkość może przydać się już po opalaniu – skóra zachowa nowy kolor, a opalenizna będzie równa. Jest to również dobra wartość dla kosmetyków zimowych.

Kosmetyki terapeutyczne

Olejek jojoba ma działanie łagodzące i przeciwzapalne, dlatego używa się go w kosmetykach leczniczych zalecanych w łojotoku, zmianach trądzikowych, niektórych postaciach łupieżu (tych, których etiologia obejmuje zaburzenia funkcji skóry głowy), a pomocniczo również w łuszczycach i egzemach skórnych. Kosmetyki z olejkiem jojoba wykazują słabe działanie bakteriostatyczne, co również ma spore znaczenie w terapiach pomocniczych.

Proste recepty

Olejek jojoba można wykorzystać z powodzeniem do produkcji prostych domowych kosmetyków. Zmieszany z olejkami eterycznymi pozwala nakładać je nie tylko jako substancje lecznicze, ale również perfumy, a jako baza do kremu rumiankowego pozwala na uzyskanie prostego kremu (a w zasadzie olejku) nawilżająco-normalizującego. Wystarczy tylko około 3 szklanki suszonych kwiatów rumianku zalać podobną ilością olejku jojoba, podgrzewać przez godzinę w łaźni wodnej, a następnie delikatnie nanieść wacikiem olejek na twarz.

Dla cery tłustej szczególnie korzystna jest maseczka oczyszczająca o prostym składzie: łyżkę oleju jojoba zmieszać z żółtkiem i odrobiną soku z cytryny. Taką maseczkę nałożyć na twarz na około 10 minut i spłukać. Olejek jojoba można użyć też jako bazę do dowolnego kosmetyku płynnego lub główny dodatek do kremów, a nawet domowej roboty mydeł.